Op trappistenabdij Koningshoeven in Berkel-Enschot is op 15 oktober 2018 de eerste Biomakerij van Nederland ingezegend door Abt Dom Bernardus. Deze ecologische waterzuivering zuivert het afvalwater van de trappistenabdij en de brouwerij door de wisselwerking tussen micro-organismen in het afvalwater en micro-organismen op de wortels van natuurlijke planten en door natuur geïnspireerde wortelstructuren, die onderdeel zijn van de zuiveringsinstallatie. Het gezuiverde water wordt weer in het productieproces van de abdij gebruikt. De Biomakerij is een veelbelovend voorbeeld van een nieuwe generatie waterzuivering voor de circulaire economie en is de eerste in zijn soort in Nederland.

Eén van de meest in het oog springende aspecten van de Biomakerij is het fris groene plantenbed. Het afvalwater van de abdij wordt door deze ecologische zuiveringsinstallatie lokaal gezuiverd én hergebruikt. Bovendien verbruikt deze manier van zuiveren minder energie en vraagt minder ruimte ten opzichte van andere waterzuiveringen. Het gebouw van de Biomakerij is bij Abdij Koningshoeven bijzonder, een architectonisch hoogstandje. Uniek is het glas-in-lood kunstwerk van Marc Mulders, gemaakt van gerecycled glas. De ‘botanische tuin’ van de zuivering is tevens een plek voor ontmoeting en educatieve doeleinden.

De brouwerij waarin het vermaarde trappistenbier La Trappe wordt gemaakt produceert jaarlijks bijna een miljoen kubieke meter afvalwater. Dit water hoeft dan niet meer afgevoerd te worden naar de afvalwaterzuivering. De abdij gaat het gezuiverde afvalwater gebruiken voor irrigatie van eigen grond, besproeien van planten in de kwekerij en het omspoelen van bierflessen.

Nieuwe start

Refererend aan de meest recente onderzoeken over klimaatverandering stellen de monniken van Abdij Koningshoeven vast dat nu achteroverleunen en verder niets doen, geen optie is. Op alle mogelijke terreinen zullen er aanpassingen moeten plaatsvinden om op een verantwoorde wijze te komen tot een energietransitie die CO2-neutraal is. Een materialenpaspoort is geïntroduceerd voor dit nieuwe bouwwerk, om hergebruik van bouwmateriaal te garanderen.

Met het opleveren van de bouw stopt de ontwikkeling en innovatie op de abdij dus niet. Het is de bedoeling om op termijn ook een viskwekerij en hopteelt te ontwikkelen. Het slib uit het proces van de waterzuivering wordt geschikt gemaakt als compost voor de kwekerij. “Onze ambitie komt voort uit innerlijke overtuiging en is kraakhelder: geen druppel en geen gram grondstof meer van ons terrein af, anders dan in de vorm van bier”, aldus broeder Isaac, prior van Abdij OLV Koningshoeven.

Peter Glas, watergraaf van Waterschap De Dommel vult aan: ‘De Biomakerij is een honderd procent circulaire waterzuivering, de eerste van een nieuwe generatie zuiveringsconcepten in Nederland. Dit sluit volledig aan op de stappen die waterschappen zetten naar een circulair Nederland in 2050.’

Nationale en internationale erkenning

Het project Biomakerij op Abdij Koningshoeven wordt nationaal en internationaal erkend als het gaat om innovatieve circulaire wateroplossingen. Zo is het project genomineerd voor de Waterinnovatieprijs 2018 van de Unie van Waterschappen. Daarnaast zal de Biomakerij, als onderdeel van het door de EU gefinancierde onderzoeks- en innovatieproject NextGen, worden gebruikt als een test- en demonstratiesite voor nieuwe bedrijfsmodellen en hightech watercirculaire oplossingen met de potentie om op te schalen.