nieuws

Finalist Social Enlightenment: van urine naar drinkwater

Publicatie

28 mrt 2018

Categorie

Het Nieuwe Produceren

Soort

nieuws

Tags

afvalwater, Enlightenmentz of the Year

Er zijn wereldwijd een miljard mensen die nog altijd geen toilet hebben en noodgedwongen hun behoefte doen in de buitenlucht. Daarbij hebben 650 miljoen mensen geen toegang tot schoon drinkwater, met alle gevolgen van dien. Semilla Sanitation Hubs hoopt binnenkort voor beide problemen een oplossing te kunnen bieden. De Enlightenmentz of the Year verkiezing is bedoeld om producten en processen die de groene industriële revolutie kunnen veroorzaken een duwtje in de rug te geven.

Het team van Semilla Sanitation Hubs werkte de afgelopen vijf jaar aan een sanitaire unit waarin mensen uit rampgebieden, vluchtelingenkampen en ontwikkelingslanden naar het toilet kunnen én hun handen kunnen wassen. Met deze innovatie werkt het team mee aan groot doel van de Verenigde Naties: in 2030 moet iedere burger op deze wereld toegang hebben tot schoon drinkwater en een toilet. Dat maakt het idee van Semilla Sanitation Hubs uitermate geschikt voor een nominatie in de finale van de Enlightenmentz of the Year verkiezing in de categorie Social. De winnaars worden tijdens Het Nieuwe Produceren congres op 19 april bekendgemaakt.

Hoe is het idee voor een sanitaire unit ontstaan?

Peter Scheer is oprichter van Semilla Sanitation Hubs en bedenker van het concept. Volgens hem vielen er drie momenten samen, die maakten dat het idee kon worden geboren. ‘Ik hield mij al een tijd bezig met vertical farming en het telen van planten zonder zonlicht. Hierdoor kwam ik in contact met ESA, die dit concept vanuit de ruimte naar aarde wil brengen. Tegelijkertijd werd mijn aandacht getrokken door ISIS, die op dat moment een grote groep burgers wist af te sluiten van de buitenwereld. Ik vond dat zo erg. Het idee dat wij het hier zo goed hebben in Europa en dat er daar 50.000 mensen omkomen van de honger. Toen had ik een moment van: hier moeten we iets op bedenken. Zodoende ontstond het idee voor een container, die je gewoon op iedere plek kan droppen. Iets waar al een toilet in zit en waar je tegelijkertijd water in kan zuiveren, zodat je bijvoorbeeld ook groenten kan telen. Het idee was natuurlijk heel makkelijk bedacht, want dat wil toch iedereen? Niet veel later was ik aanwezig bij een Smart City Event in de Arena, en moest ik even naar de wc. Toen ik stond te plassen dacht ik: wat zou het toch mooi zijn als hier achter de muur een systeem zou zitten dat mijn plas zuivert en het gezuiverde water vervolgens op het veld van Ajax sproeit. Uiteindelijk vielen die drie momenten samen in één concept.’

Wat is het idee achter de sanitaire unit?

‘Je hebt grijs, geel en zwart afvalwater. Dat staat voor waswater/douchewater, urinewater en water met fecaliën. De drie technieken die nodig zijn om deze soorten afvalwater te zuiveren, ben ik gaan koppelen aan mijn teeltervaring. Zodoende zijn we gaan kijken hoe we menselijk afvalwater zodanig kunnen behandelen dat we het direct, op dezelfde plek, kunnen omzetten naar basisstoffen voor het maken van voedsel. Naast deze basisstoffen houden we ook schoon water over, wat in principe kan worden gebruikt als drinkwater. Maar de acceptatie daarvoor is nog niet zo groot.’

Kort gezegd: in de container kunnen mensen hun behoefte doen. Dit wordt opgevangen en direct gezuiverd door een installatie die ook in de container aanwezig is. Als het zuiveringsproces compleet is, kunnen bepaalde stoffen direct worden gebruikt voor de landbouw en schoon water kan direct uit de kraan worden getapt. En dat alles zonder dat er water uit de grond hoeft te worden gepompt. Uiteindelijk moet het mogelijk worden om uit urinewater plantmeststoffen en irrigatiewater te winnen. Uit wastafel- en douchewater kan vers spoelwater voor toiletten worden gemaakt. En uit fecaliën kan het zuiveringssysteem compost en loosbaar water produceren.

Hoe testen jullie het concept?

‘We werken samen met Innofest, een organisatie die helpt bij het testen van innovaties. Zij staan in contact met de organisaties van acht vooraanstaande festivals in Nederland, waardoor het mogelijk wordt innovaties te testen onder een grote groep mensen. Zodoende hebben we begin dit jaar voor het eerst ons prototype getest op Eurosonic Noorderslag. En komend paasweekend gaan we de tweede test doen op het DGTL (digital red.) Festival in Amsterdam.’

En, zijn jullie blij met de eerste resultaten?

‘Het ging super goed. De toiletten werkten, dus dat was sowieso fijn. En we hebben nu al veel geleerd over hoe je de urine op een snelle of langzame manier kan omzetten naar meststoffen. Zodoende gaan we tijdens het DGTL Festival nog een stap verder door ook het handenwaswater direct te zuiveren, zodat dat kan worden gebruikt als spoelwater. Dan heb je gelijk een kostenbesparing gerealiseerd. Maar dat is uiteindelijk niet ons doel. We willen natuurlijk iets bijdragen aan de leefomgeving van mensen in kwetsbare gebieden.’

Zijn er al partijen geïnteresseerd in jullie product?

‘Er zijn zeker partijen geïnteresseerd, maar ‘seeing is believing’. We zijn nu dus ook bezig met een fondsenwerving zodat we straks drie units klaar hebben om de drie verschillende soorten afvalwater te kunnen behandelen. Hierbij is het vooral belangrijk dat we inspelen op zwart water. Vanuit het Rode Kruis en de Verenigde Naties is daar namelijk grote vraag naar, omdat zeker in rampgebieden veel dik zwart water aanwezig is. Als we daarvoor de juiste unit kunnen maken, zal de afname van containers zeker groot zijn.’

Waarom moet Semilla Sanitation Hubs de Social Enlightenmentz winnen?

‘Nog steeds gaan er dagelijks mensen dood aan het drinken van vervuild water. Met ons concept willen we een hand bieden, ketens korter maken, en zorgen dat iedereen zo snel mogelijk kan gaan zuiveren. Enerzijds om water te besparen, maar anderzijds om water te hergebruiken. Het bieden van hygiëne is één, maar het bieden van een toekomst is twee. En met ons systeem kan je ook direct voedsel produceren waardoor je een bestendig leven kan opbouwen. De community-gedachte.’

Het Nieuwe Produceren 2018

Kennisplatform ‘Het Nieuwe Produceren gaat op 19 april tijdens haar congres in Scherpenzeel onder andere op zoek naar voorbeelden van upcycling. Onder het motto ‘Niet compenseren, maar accelereren’ komen die dag verschillende sprekers aan het woord die vanuit hun eigen expertise ingaan op het thema. De dag wordt geopend met een lezing door televisiemaker Rob van Hattum (VPRO Tegenlicht). Met zijn documentaires ‘Afval=Voedsel’ vestigde hij tien jaar geleden de aandacht op het idee van cradle-to-cradle, een gedachtegoed dat inmiddels wijdverspreid is. Maar hoe kijkt hij inmiddels aan tegen deze beweging?

In de middag volgt onder andere een lezing van prof. Henk Akkermans (World Class Maintenance). Volgens hem kan de enorme hoeveelheid beschikbare data ons helpen om verouderde industriële installaties te verbeteren, zodat ze ook in de toekomst zullen voldoen aan de steeds hogere eisen op het gebied van veiligheid, energie-efficiëntie en het verkleinen van de CO2-afdruk.

Verder zal Petrus Postma (Bloc) een presentatie verzorgen over CO2 als grondstof, volgens hem misschien wel de ultieme vorm van upcycling. De afsluitende lezing wordt verzorgd door Rob Stevens (Wepa). Wepa Nederland produceert al meer dan tachtig jaar hygiënepapier en innovatieve oplossingen voor toiletruimten. Het bedrijf is toonaangevend op het gebied van duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Meer informatie over het congres vindt u op:  www.hetnieuweproduceren.nu/jaarcongres