Kwart wereldbevolking loopt extreem risico op watergebrek

Extreme droogte in onder meer India en Zuid-Afrika laat zien hoeveel impact een tekort aan water kan hebben. Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de wereldbevolking in landen woont met een extreem hoog risico op waterschaarste. Dit onderzoek is verzameld in de nieuwe Waterrisico-atlas van het World Resources Institute die deze week is gepubliceerd.

Landen met een extreem hoog risico op waterschaarste gebruiken gemiddeld tachtig procent van het beschikbare hernieuwbare water in een jaar. Ze hebben dus weinig reserves en de druk op een alternatieve bron zoals grondwater is hoog. Bij veel vraag naar water, kunnen zelfs korte perioden van droogte grote gevolgen hebben. Die verhogen het risico op een acuut watertekort zoals in Kaapstad, Zuid-Afrika, in 2018 en nu in Chennai, India. Dit risico is volgens de nieuwe berekeningen extreem hoog voor zeventien landen, die samen een kwart van de wereldbevolking huisvesten.

Serieuze bedreiging

Een gebrek aan water vormt een serieuze bedreiging voor mensen, dieren en de natuur. Het kan ernstige gevolgen hebben voor voedselzekerheid en kan conflict en migratie veroorzaken of versterken. Door klimaatverandering en een groeiende wereldbevolking neemt waterschaarste in de toekomst alleen maar verder toe.

Hydrologisch model

Het mondiale hydrologische model PCR-GLOBWB van hydrologen van de Universiteit Utrecht vormt de basis voor de indicatoren in de atlas. Dit model biedt inzicht in de huidige en toekomstige stand van waterbronnen en hun gebruik. Met het model berekenden de wetenschappers de watervraag, de beschikbaarheid van oppervlakte- en grondwater en de resulterende wateronttrekkingen  voor cellen van het aardoppervlak van tien bij tien kilometer.

Grenzen overschreden

Doordat alle data op dezelfde resolutie beschikbaar en met hetzelfde model zijn berekend, kunnen de verschillende indicatoren van waterschaarste onderling worden vergeleken. Dit laat niet alleen zien waar de druk op hernieuwbare waterbronnen groot is, maar ook waar de grenzen van duurzaam gebruik al overschreden zijn en grondwaterreserves uitgeput raken. Dit is onder meer het geval in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, waar de huidige schaarste in de toekomst nog nijpender zal worden.