Oplossing voor verzilting wint zeepkist Waterbouwdag

Het winnende idee voor een wereldwijd toepasbare oplossing voor verzilting werd gepresenteerd door Peter de Vries. Het gaat om een concept waarin zogeheten pompschepen zorgen voor een buffer tussen zout- en zoetwater waardoor zoutindringing van de rivierdelta wordt voorkomen, drinkwaterproductie en waterinname door de industrie niet in gevaar komen en landbouwgronden niet verzilten.
Het concept is bedacht en begroot door Marcel Bakker, senior adviseur watertechnologie bij Royal HaskoningDHV tijdens denktanksessies van Rijkswaterstaat over verzilting van de Nieuwe Waterweg.

Oprukkend zout water

Als gevolg van dichtheidsverschil kan zout water vanuit zee onder het uitstromende zoete water van de rivier naar binnen trekken. Dit wordt geremd door turbulentie tussen zout en zoet waardoor op het grensvlak zout water gemengd met zoetwater mee terug naar zee wordt gevoerd. Tijdens droge periodes met lage rivierafvoer ontstaat echter een probleem: de remmende kracht is dan kleiner en is er ook minder turbulentie waardoor het zout verder landinwaarts kan dringen. Deze kritieke situatie doet zich ongeveer 2 à 3 weken per vijf jaar voor. Zeespiegelstijging en klimaatverandering in acht nemend, neemt het risico op verzilting de komende jaren alleen maar verder toe.

Flexibele oplossing

De ingenieurs van Royal HaskoningDHV gingen op zoek naar een duurzame en economische oplossing zijnde een combinatie van tijdelijke pompschepen op de grens tussen zoet en zout water en een woelbak ter grootte van een half voetbalveld. De pompschepen zuigen het zoute water op en spuiten het in een woelbak waarna het via de poreuze bodem van de bak in de hogere, zoete waterlaag sijpelt. Door de energie van de uitstromende rivier vindt er menging plaats en ontstaat een bufferzone waardoor de zouttong moeilijker landinwaarts kan dringen.
De kracht van het idee zit hem in de eenvoud en het flexibele karakter van de oplossing. Er kan grotendeels gebruikgemaakt worden van bestaand en op afroep beschikbaar materieel zoals duw- of sleepboten, pontons en stalen buizen. Pas als er zich een droge periode aandient worden de pompschepen klaargemaakt en ingezet.

150-200 miljoen euro schade door verzilting

Het resultaat is een enorme verkleining van de schade tegen beperkte kosten. De geraamde kosten voor de pompschepen en de woelbak bedragen 22 miljoen euro voor een periode van dertig jaar. Hiermee wordt naar schatting zo'n 150-200 miljoen euro bespaard. Het gaat dan om het ontzilten van proceswater voor de industrie (80-100 miljoen), gewasschade land- en tuinbouw (30-60m) en investeringen om drinkwaterinname te waarborgen (30-50 miljoen).
Met de prijs is een bedrag van 3.000 euro gemoeid. Royal HaskoningDHV zal dit bedrag inzetten om het concept verder uit te werken. Daarnaast zal het belanghebbenden actief gaan betrekken.