In andere landen wordt de MID MIX-technologie al toegepast, maar de Waterschappen wilden graag zelf onderzoeken of het werkt voor hun slib. Dat onderzoek is inmiddels positief afgerond. VSGM kreeg financiering van het Innovatie en Energiefonds Gelderland om de technologie die slib omzet in een additief voor cement op de markt te brengen.

Nu wordt slib nog verwerkt in verbrandingsovens, gecomposteerd of gestort, met CO2-uitstoot of vervuiling tot gevolg. Door slib te verwerken met de technologie van VSGM, ontstaat een nieuw materiaal dat als grondstof te gebruiken is in de bouwindustrie. Naast zeer lage CO2-uitstoot heeft deze technologie als enige bijna geen stikstofuitstoot. Provincie Gelderland investeert via Topfonds Gelderland in het bedrijf om deze veelbelovende techniek sneller op de Nederlandse markt te brengen.

VSGM biedt met de zogenaamde MID MIX-technologie een alternatief voor slibeindverwerking. Na verwerking van ontwaterd zuiveringsslib in de MID MIX-installatie resteert een fijn wit poeder: Neutral. Neutral is te gebruiken in een breed scala van toepassingen in de bouw en kan in bepaalde producten cement geheel of gedeeltelijk vervangen. Ook is het geschikt voor bodemstabilisatie in de bouw en bij de wegenbouw.

Calciumoxide

MID MIX is een fysisch-chemisch stollingsproces waarbij diverse stoffen op moleculair niveau reageren met calciumoxide. Daardoor ontstaan nieuwe verbindingen waarmee wordt voorkomen dat de schadelijke stoffen uit de slibben uitlogen of op een andere manier het milieu aantasten. De technologie wordt al jaren toegepast in Frankrijk, Spanje, Servië en Kroatië, waar de technologie werd ontwikkeld en is gepatenteerd.

Mladen Filipan van VSGM: ‘De organische componenten in het slib reageren met het calciumoxide tot calciumcarbonaat en calciumhydroxide. Daarmee neutraliseer je eventuele verontreinigingen. Voordat de Nederlandse waterschappen de techniek echter wilden toepassen, wilden ze zeker weten dat de organische en schadelijke stoffen bijvoorbeeld niet uitlogen en alsnog in het milieu terechtkomen. Die proef heeft Neutral glansrijk doorstaan.’

Praktijktest

Ingenieursbureau Tauw deed in opdracht van Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (Stowa) een uitgebreid onderzoek naar de MID MIX techniek. De installatie is full scale uitgetest in Wilp met slib van vier verschillende Nederlandse waterschappen. Tauw acht de methode geschikt om slib met droogstofgehaltes van 18 tot 55 procent te verwerken.

Geen uitstoot

In het eindrapport van januari 2020 concludeert STOWA dat MID MIX een kansrijk en uniek alternatief is voor slibverwerking van Nederlandse waterschappen. Verder spreekt het rapport over een relatief beperkte investering en een competitief kostenplaatje. Hoewel calciumoxide niet goedkoop is, is het wel ruim voorradig. De lifecycle analysis (LCA) was volgens Filipan ook zeer voordelig: ‘De organische componenten binden zich chemisch met het calciumoxide tot calciumcarbonaat waardoor de CO2-uitsoot bijna nul is. En de uitstoot van stikstofoxides is zelfs onder de detectiegrens.’

Mobiele installatie

Volgens Tauw zijn de installaties flexibel opschaalbaar en is de benodigde oppervlakte klein. Filipan: ‘We kunnen per lijn vier tot acht ton slib per uur verwerken. Idealiter doen we dat zo dicht mogelijk bij de afvalwaterzuiveringsinstallatie omdat je dan het slib minder hoeft te verplaatsen. Slib bestaat namelijk voor soms meer dan vijftig procent uit water. De MID MIX installatie kan slib met een vochtpercentage van 18 tot 55 procent verwerken en houdt aan het einde zo’n vijftig tot zestig procent van de massa over. De overige veertig tot vijftig procent is water. De reactie die het calciumoxide aangaat met de organische stoffen is exotherm, waardoor een deel van het water verdampt na behandeling in de filters en gaswasser. Aan het eind van het proces blijft dan ook alleen een grijswit poeder over, dat zelfs drijft op water.’

Circulaire economie

Het patent van MID MIX is in handen van het Kroatische ASTRA Engineering International. VSGM heeft in Nederland de exclusieve licentie om het gepatenteerde systeem te vermarkten. Filipan: ‘Nu lopen er onderzoeken waarbij de bouwwereld langzaam maar zeker de overtuiging krijgt van de toepasbaarheid van de Neutral in combinatie met een vergroening van het bouwproces. Er is inmiddels veel meer vraag naar Neutral dan we kunnen leveren. We praten dan over tienduizenden tonnen. De cementindustrie gebruikt al calciumcarbonaat in het zogenaamde rauwe meel, dat met klinker wordt gemengd tot Portland cement. Ook daar lopen gesprekken over een groene toepassing. Wij leveren alleen de technologie die het slib duurzaam verwerkt, maar dit kan zeker bijdragen aan een volgende stap in de circulaire economie.’

 

Nog nooit is er een Nederlands kabinet geweest dat zo ambitieus heeft ingezet op een schone en duurzame toekomst. Met het nieuwe regeerakkoord worden de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs gehaald. Nederland zet er op in om in Europa met Merkel, Macron en May een kopgroep te vormen om te komen tot een vermindering van de CO2-uitstoot met 55%. Dat komt overeen met een temperatuurstijging van maximaal 1,5 graad.

Tegelijkertijd zet het kabinet zelf alvast in op een halvering van de CO2-uitstoot (-49 procent). Daarmee gaat het Regeerakkoord een stuk verder dan de huidige Europese doelstelling van 40 procent. D66 Tweede Kamerlid Stientje van Veldhoven is trots dat dit kabinet het groenste regeerakkoord ooit presenteert: ‘We investeren tot 4 miljard euro per jaar in vergroening, zoals schone energie, warme huizen en innovatie bij bedrijven. Hiermee kiezen we volop voor een schone, sterke economie en voor de banen van de toekomst. Dat is goed voor het klimaat en voor de Nederlandse concurrentiekracht.’

Het vorige kabinet had al een aantal stappen gezet om de CO2-uitstoot terug te dringen en meer schone energie op te wekken. Nederland loopt in Europa echter nog steeds achter. Alleen Malta en Luxemburg produceren bijvoorbeeld minder hernieuwbare energie dan Nederland. Van Veldhoven: ‘Onze hele economie kan schoner en slimmer. Het nieuwe kabinet gaat ervoor zorgen dat de kolencentrales uiterlijk in 2030 dichtgaan. En er komen meer windmolens op zee. Bovendien worden vanaf 2030 in Nederland alleen nog maar elektrische auto’s verkocht.’

Klimaatwet geeft zekerheid

Dit kabinet wil de ambitie voor 2030 samen met partners omzetten in een klimaatakkoord. Daarin komen de concrete maatregelen voor alle sectoren van de economie, inclusief transport, landbouw en circulaire economie. Ook komt er een Klimaatwet, zodat het kabinet ook voor de langere termijn de lijnen uitzet. Van Veldhoven: ‘Hiermee zetten we een flinke stap om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het betekent dat mensen en bedrijven zekerheid krijgen om te investeren in innovatieve technieken en banen voor een schone en duurzame toekomst.’

Ook het belastingstelsel vergroent. ‘Er komt een eerlijkere prijs voor CO2-uitstoot en dus ook op kolenstroom, waarmee schone energie aantrekkelijker wordt. De schoonste en energie is de energie die je niet verbruikt. Naast het punt dat we de opwarming van de aarde tegengaan, willen we met heel Nederland ook werken aan oplossingen voor Groningen. In het regeerakkoord is daarom afgesproken dat we samen met gemeenten en provincies flink gaan investeren in energiebesparing voor woningen en andere gebouwen. De verplichting om huizen op gas aan te sluiten wordt geschrapt. Grote bedrijven helpen we van het Groninger gas af. Daarmee wordt de vraag naar Gronings gas verlaagd, en kan de winning nog wat verder omlaag.’

Bron: D66

Foto: Pepijn Leupen

De CO2-uitstoot in Nederland was in het eerste kwartaal 1,9 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Volgens de eerste berekening groeide in dezelfde periode het bruto binnenlands product (bbp) met 3,4 procent. Belangrijke oorzaken van de toename van de CO2-uitstoot zijn de hogere productie van elektriciteitsbedrijven en meer vervoersbewegingen van de transportsector. Dit meldt het CBS op basis van de nieuwste kwartaalcijfers over de CO2-uitstoot.

Het eerste kwartaal van 2017 was iets minder koud dan een jaar eerder. Vooral maart was relatief warmer. Gecorrigeerd voor dit weereffect was de CO2-uitstoot 2,3 procent hoger dan een jaar eerder.

Energiebedrijven stoten meer CO2 uit door hogere productie

In het eerste kwartaal van 2017 was de CO2-uitstoot door energiebedrijven, waterbedrijven en afvalbeheer ruim 4 procent hoger dan een jaar eerder. Deze bedrijven zijn goed voor ruim 28 procent van de totale uitstoot. De stijging komt vooral doordat energiebedrijven meer elektriciteit hebben geproduceerd dan het jaar ervoor. De extra opgewekte elektriciteit was vooral bestemd voor de export. Bij de productie werd zowel meer aardgas als steenkool verbruikt.

Raffinaderijen en chemie stoten meer CO2 uit

Het cluster landbouw, delfstoffenwinning, industrie en bouwnijverheid heeft bijna 2 procent meer CO2 uitgestoten dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, terwijl de toegevoegde waarde steeg met ruim 3 procent. Dit cluster is goed voor 27 procent van de totale uitstoot. Vooral de aardolie- en de chemische industrie hebben meer CO2 uitgestoten. Deze toename komt vooral door de gestegen productie.

Transportsector stoot meer CO2 uit

De CO2-emissies van de transportsector stegen in het eerste kwartaal met bijna 5 procent. De transportsector is goed voor 12 procent van de totale uitstoot. Met bijna 8 procent nam de uitstoot van de luchtvaart het sterkst toe binnen de transportsector. Dit komt grotendeels door meer vliegbewegingen. De CO2-uitstoot in verhouding tot de toegevoegde waarde van de luchtvaart is hoger dan andere onderdelen van de transportsector. Mede daardoor is de stijging van de totale toegevoegde waarde van de transportsector kleiner dan de toename van de CO2-uitstoot.

CO2-uitstoot huishoudens lager

De CO2-uitstoot van de overige dienstverlening, goed voor ruim 11 procent van de CO2-uitstoot, was gelijk aan het eerste kwartaal van 2016. Er werd minder aardgas verstookt voor het verwarmen van bedrijfspanden, maar er werden meer motorbrandstoffen verbruikt voor transport.

De CO2-uitstoot van huishoudens ten slotte was in het eerste kwartaal ruim 1 procent lager. Dit kwam vooral doordat er minder gas werd verstookt. De CO2-uitstoot van huishoudens bedraagt ruim 21 procent van het totaal.