De coronacrisis vraagt om nieuwe stappen, ook voor ons als uitgeverij. Zo organiseerden we in het voorjaar zeven online talkshows (Industrielinqs LIVE) en was ons eerste 1,5m-congres Deltavisie – met livestream – een groot succes. We blijven geloven in papier, maar gaan er wel effectiever mee om. Met deze eerste papieren uitgave van Industrielinqs bijvoorbeeld. De magazines Utilities en iMaintain gaan er in op. Naast onderwerpen als energietransitie en onderhoud, pakken we in dit blad ook andere brede industriële uitdagingen bij de hoorns. Denk aan veiligheid, innovatie en digitalisering. Onderwerpen die veel aandacht en ook de nodige soepelheid van ons vragen. Vooral om ons te blijven verbeteren.
In dit nummer:
Met een jaarlijks energieverbruik van 1,7 terawattuur is aluminiumproducent Aldel een van de grootste elektriciteitsconsumenten van Nederland. Die hoge positie heeft een voordeel: door processen te flexibiliseren, kan de smelterij als virtuele batterij fungeren. We spraken CFO Eric Wildschut en COO David Eisma.
Het is niet de eerste keer dat de huidige manier van shutdownmanagement op bezwaren stuit. Het is namelijk steeds lastiger voldoende technisch personeel te vinden. De Covid-19 crisis zette de discussie extra op scherp omdat het een paradox schiep tussen de persoonlijke veiligheid en gezondheid van werknemers en de veiligheid van installaties.
Een pilot met watersysteemalgoritme AquaVest laat zien dat samenwerking tussen de stakeholders niet alleen de waterstress verlicht, maar ook de systeemkosten beperkt.
Biotechnologie heeft veel te bieden en daarom investeren steeds meer chemiebedrijven in biotechnologische toepassingen. Maar zijn micro-organismen echt de fabrieken van de toekomst?

Gebruik kortingscode ILQS20GRATIS voor een gratis proefabonnement!
De coronacrisis zet alles op zijn kop. Zekerheden vallen weg, ook voor industriële bedrijven. Om het hoofd boven water te houden is veel flexibiliteit en creativiteit vereist. En ook daadkracht. In de online talkshow Industrielinqs BREAK OUTS gaan we op 9 juni met tafelgasten in gesprek over overlevingsstrategieën, en met name over mothballing. Er komt nogal wat bij kijken als je een fabriek voor een tijdje stillegt. De talkshow vindt plaats van 09.00-10.30u.
De eerste tafelgasten zijn inmiddels bekend:
- Harry Talen, plantmanager Engie
- Paddy Reijnders, senior consultant PDM
- Kristian Fasel, sales manager Presserv
Onbekend maakt onbemind. De procesindustrie is niet alleen een van de veroorzakers van klimaatproblemen, ze kan juist een grote bijdrage leveren aan oplossingen. Dat moet gezien worden. Initiatiefnemers TNO, FME en Industrielinqs (uitgever van Petrochem, Utilities, iMaintain en Het Nieuwe Produceren) organiseren daarom de European Industry & Energy Summit (EIES) 2019, 10 en 11 december in De Kromhouthal Amsterdam.
In Noordwest-Europese landen worden de procesindustrie en de energiesector als grote veroorzakers van de klimaatproblemen gezien, terwijl ze ook sleutels tot oplossingen kunnen bieden. In de industrie worden momenteel verschillende innovaties toegepast en onderzocht die kunnen zorgen voor schonere processen, ketens, clusters en producten.
Door veel aandacht te geven aan concrete oplossingen willen de initiatiefnemers van EIES 2019 deelnemers informeren, inspireren, verbinden en activeren. Met verschillende partners gaan ze op zoek naar integrale oplossingen, de symbiose tussen verschillende ketenonderdelen en industriële clusters. Lokaal, regionaal en grensoverschrijdend. Daarbij uitgaande van een inclusieve transitie. Het thema is: Energizing a Sustainable Future.
Eenheid in verscheidenheid
Het evenement wil vanuit inhoudelijke transitielijnen verschillende communities bij elkaar brengen. Denk aan de verdere ontwikkeling van emissieloos waterstof. Ook hoopgevende technologieën als elektrochemie en elektrificatie krijgen uitgebreid de aandacht. Maar denk ook aan circulaire onderwerpen als de chemische recycling van kunststoffen. Natuurlijk ontbreken energiebesparing en de opslag en hergebruik van CO2 niet.
Het evenement gaat uit van eenheid in verscheidenheid. Doordat partners rond de genoemde thema’s diverse zogenoemde side-events op dezelfde locatie organiseren, brengt het event een grote groep beslissers uit de procesindustrie en energiesector in Noordwest-Europa bijeen.
Neem voor meer informatie over partnerships, cases en ronde tafels contact op met Janet Robben (janet@industrielinqs.nl). Wilt u een inspirerend idee, concept of innovatie delen, mail uw korte motivatie naar Wim Raaijen (wim@industrielinqs.nl). Houd onze websites in de gaten voor meer informatie over het evenement!
Programma
Het evenement biedt een verscheidenheid aan bijeenkomsten:
- Plenaire opening (internationale keynotes en verkiezing Industrial Energy Enlightenmentz).
- Cases: Partners presenteren inspirerende user cases in interactieve break-outs.
- In talks van tien minuten geven experts hun inspirerende visie op de energietransitie.
- Side-events: Binnen het thema organiseren verschillende partners, waaronder Voltachem, FME, TNO Circulair en Gasunie een eigen side-event. Daarin delen zij verschillende innovaties en oplossingsrichtingen.
- Ronde tafels: Partners bespreken specifieke oplossingsrichtingen binnen de energietransitie.
- In de centrale hal exposeren partners op het kennisplein.
Doelgroep EIES 2019
Door de bundeling van verschillende communities brengt European Industry & Energy 2019 verschillende beslissers bijeen uit:
- Hele ketens in de procesindustrie (denk aan chemie, papier, staal , food, olie & gas en raffinage);
- De energiesector (elektriciteit, gas, water);
- Producenten en aanbieders van consumentenproducten;
- Toeleveranciers systeemintegratie, technologie, ingenieursbureaus;
- Beleidsmakers bij overheden op het gebied van energietransitie in de industrie en infrastructuur;
- Onderzoek en wetenschap;
- Vertegenwoordigers van relevante ngo’s en brancheorganisaties;
- Pers en communicatiedeskundigen. (Inter)nationale vakpers, dagbladen, TV.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) presenteren op woensdag 13 maart 2019 hun analyses van het ontwerp-Klimaatakkoord. Dit hebben beide planbureaus meegedeeld aan de minister van Economische Zaken en Klimaat, de heer Wiebes, en de voorzitter van het Klimaatberaad, de heer Nijpels.
Het PBL en het CPB reageren hiermee op het verzoek van de heren Wiebes en Nijpels van 21 december 2018 om het ontwerp-Klimaatakkoord door te rekenen, en van de heer Wiebes om een aantal aanvullende vragen en varianten te beantwoorden, respectievelijk door te rekenen.
De Nederlandse industrie is bereid behoorlijke stappen te nemen in de verduurzaming van zijn productie. In totaal kan de industrie in 2030 twintig megaton CO2-uitstoot vermijden, maar carbon leakage ligt op de loer. Duurzame warmte, elektrificatie en de inzet van waterstof zijn allemaal opties die behoorlijk kunnen bijdragen aan de CO2-opdracht van de industrie, maar mist zijn doel als de productie naar andere landen verschuift.
Industrietafelvoorzitter Manon Janssen presenteerde begin juli de resultaten van het overleg met de diverse stakeholders van de Nederlandse proces- en maakindustrie. De drie belangrijkste thema’s die daarin naar voren kwamen zijn proces-efficiency en warmtegebruik, elektrificatie en grondstoffenverwerking. De fossiele invulling van hogetemperatuurwarmte kan worden ingewisseld voor warmtepompen, stoomrecompressie en elektrische boilers. Cascadering moet bovendien de warmteketen in zijn geheel efficiënter maken.
Na de overhandiging van het ontwerp Klimaatakkoord, verzocht de minister het CPB en het PBL de voorstellen door te rekenen. Met als doel om de bevindingen van de planbureaus zo spoedig mogelijk te kunnen laten meewegen in het voortgaande gesprek aan de Klimaattafels en binnen het Kabinet, hebben het PBL en het CPB de afgelopen periode gezocht naar de kortst mogelijke termijn waarbinnen een inhoudelijk en kwalitatief verantwoorde beoordeling van het ontwerp-Klimaatakkoord mogelijk is.
PBL en CPB zullen hun bevindingen op woensdag 13 maart gezamenlijk aan de pers presenteren.
Industrielinqs pers en platform levert als kennispartner voor de industrie een bijdrage aan een duurzame industrie. Dat doen we het hele jaar door met journalistieke producties en bijeenkomsten voor onze magazines, websites, congressen, film en social media. Eén keer per jaar maken we de Industrielinqs Catalogus. Dit naslagwerk biedt al jaren een compleet overzicht van honderden leveranciers, opleiders, kennispartners en dienstverleners. Ook voor 2018 is dit complete naslagwerk uw gids voor de industriële delta.
In deze Industrielinqs Catalogus en met name in het reader-gedeelte, besteden we uitgebreid aandacht aan de mogelijkheden van opwaartse vernieuwing. Zo lijkt de tijd en de technologie rijp om CO2 steeds meer als grondstof in te zetten. Ook lijken de mogelijkheden voor energiebesparing nog lang niet allemaal ten volle benut. Juist de komende jaren, waarin nog veel technologische innovaties tot wasdom moeten komen, kunnen we nog veel bereiken op het gebied van energie-efficiëntie. Systeemveranderingen, maar ook de inzet van sensoren in combinatie met veel computerkracht kunnen ons nieuwe inzichten geven om inefficiënte proces- en productieonderdelen nog beter aan te pakken. We moeten vernieuwen om ons te verbeteren.
Lees de Industrielinqs Catalogus nu online!
Een belangrijke functie van deze catalogus is om uw gids te zijn voor de industriële delta. Daarvoor staat in deze editie van de catalogus de matrix van leveranciers, opleiders, diensten en industrieën. U kunt overzichtelijk zoeken op zowel de dienstverlening als de sector waarin u actief bent. Honderden bedrijven presenteren zich in dit overzicht. Het overzicht van relevante brancheorganisaties maakt deze uitgave als actueel naslagwerk compleet.
Wilt u een papieren catalogus? Dan kunt u een e-mail sturen naar administratie@industrielinqs.nl. U betaalt slechts 22,50 euro.
Volgens ondernemers in de industrie loopt het tekort aan personeel op. Aan het begin van het vierde kwartaal van dit jaar meldde bijna zestien procent van de industriebedrijven dat personeelstekort de productie belemmert. Sinds de start van de conjunctuurmeting in 1985 lag dat aantal niet zo hoog. In de industrie werken bijna negen procent minder mensen dan in 2005, terwijl de sector steeds verder vergrijst. Dit meldt het CBS op basis van nadere analyse van cijfers.
Het opgelopen personeelstekort valt samen met een toegenomen vraag: het percentage bedrijven dat een tekort aan vraag als belemmering ervaart, ligt namelijk op het laagste punt sinds eind 2008. Met het gestegen personeelstekort en de hogere vraag naar hun producten stijgt het aantal vacatures in de industrie: sinds het derde kwartaal van 2008 stonden er niet zoveel vacatures open. Per duizend banen van werknemers waren er aan het eind van het derde kwartaal 23 vacatures. Bij de chemische, aardolie-, farmaceutische, dranken- en schoenenindustrie is het personeelstekort minder nijpend: 1,5 tot vijf procent van de bedrijven heeft te weinig personeel.
Grootste personeelstekort in machine-industrie
Binnen de industrie knelt het personeelstekort het meest bij bedrijven die werkzaam zijn in de machine-industrie en de reparatie en installatie van machines. Aan het begin van het vierde kwartaal zat bijna een kwart van de bedrijven in deze branches verlegen om personeel.
In de bouwgerelateerde industriebranches neemt het personeelstekort snel toe. Het aantal bedrijven dat een personeelstekort meldde steeg tussen het derde en het vierde kwartaal van twaalf naar negentien procent. In de meubelindustrie steeg het aantal bedrijven met personeelstekort ook fors: van dertien procent in het derde kwartaal naar twintig procent in het vierde kwartaal.
Personeel industrie meer vergrijsd
De werkgelegenheid in de industrie daalde tussen 2005 en 2016 met 8,9 procent: van 873 duizend naar 795 duizend banen. De afgelopen jaren vergrijsde de beroepsbevolking in de industrie relatief sterk: het aandeel 45-plussers groeide van 36,3 procent in 2005 naar 51,1 procent in 2016. Vooral de groep werkenden van 55 tot 65 jaar nam fors in aandeel toe, van 11,2 naar 19,9 procent.
Niet alleen in de industrie vergrijsde de beroepsbevolking: in dezelfde periode steeg het aandeel 45-plussers in de werkzame beroepsbevolking als geheel van 35,0 naar 43,7 procent.
De meest vergrijsde branche binnen de industrie is de chemische industrie: 60,4 procent van de werkenden was hier in 2016 45 jaar of ouder. De farmaceutische industrie is het minst vergrijsd: 57,9 procent van de werkenden was in 2016 nog geen 45 jaar. Voor de totale werkzame beroepsbevolking geldt dat 56,3 procent in 2016 jonger was dan 45 jaar.
De CO2-uitstoot in Nederland was in het eerste kwartaal 1,9 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Volgens de eerste berekening groeide in dezelfde periode het bruto binnenlands product (bbp) met 3,4 procent. Belangrijke oorzaken van de toename van de CO2-uitstoot zijn de hogere productie van elektriciteitsbedrijven en meer vervoersbewegingen van de transportsector. Dit meldt het CBS op basis van de nieuwste kwartaalcijfers over de CO2-uitstoot.
Het eerste kwartaal van 2017 was iets minder koud dan een jaar eerder. Vooral maart was relatief warmer. Gecorrigeerd voor dit weereffect was de CO2-uitstoot 2,3 procent hoger dan een jaar eerder.
Energiebedrijven stoten meer CO2 uit door hogere productie
In het eerste kwartaal van 2017 was de CO2-uitstoot door energiebedrijven, waterbedrijven en afvalbeheer ruim 4 procent hoger dan een jaar eerder. Deze bedrijven zijn goed voor ruim 28 procent van de totale uitstoot. De stijging komt vooral doordat energiebedrijven meer elektriciteit hebben geproduceerd dan het jaar ervoor. De extra opgewekte elektriciteit was vooral bestemd voor de export. Bij de productie werd zowel meer aardgas als steenkool verbruikt.
Raffinaderijen en chemie stoten meer CO2 uit
Het cluster landbouw, delfstoffenwinning, industrie en bouwnijverheid heeft bijna 2 procent meer CO2 uitgestoten dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, terwijl de toegevoegde waarde steeg met ruim 3 procent. Dit cluster is goed voor 27 procent van de totale uitstoot. Vooral de aardolie- en de chemische industrie hebben meer CO2 uitgestoten. Deze toename komt vooral door de gestegen productie.
Transportsector stoot meer CO2 uit
De CO2-emissies van de transportsector stegen in het eerste kwartaal met bijna 5 procent. De transportsector is goed voor 12 procent van de totale uitstoot. Met bijna 8 procent nam de uitstoot van de luchtvaart het sterkst toe binnen de transportsector. Dit komt grotendeels door meer vliegbewegingen. De CO2-uitstoot in verhouding tot de toegevoegde waarde van de luchtvaart is hoger dan andere onderdelen van de transportsector. Mede daardoor is de stijging van de totale toegevoegde waarde van de transportsector kleiner dan de toename van de CO2-uitstoot.
CO2-uitstoot huishoudens lager
De CO2-uitstoot van de overige dienstverlening, goed voor ruim 11 procent van de CO2-uitstoot, was gelijk aan het eerste kwartaal van 2016. Er werd minder aardgas verstookt voor het verwarmen van bedrijfspanden, maar er werden meer motorbrandstoffen verbruikt voor transport.
De CO2-uitstoot van huishoudens ten slotte was in het eerste kwartaal ruim 1 procent lager. Dit kwam vooral doordat er minder gas werd verstookt. De CO2-uitstoot van huishoudens bedraagt ruim 21 procent van het totaal.