Zoals een aantal jaren geleden veel projecten werden opgezet om biobrandstoffen te maken van plantaardig materiaal, schieten nu diverse projecten om afval om te zetten in allerlei grondstoffen als paddestoelen uit de grond. Zo richten verschillende bedrijven zich op het verwerken van afvalplastic dat niet geschikt is voor recycling. En zelfs CO₂ is straks een nuttige materiaalstroom.

Het hele artikel vind je in onze digitale Projecten Special 2021!

Annette Ottolini, algemeen directeur Evides Waterbedrijf opende de NEREUS-pilotlocatie in Rotterdam. Op deze locatie in het Merwe-Vierhavengebied vindt onderzoek plaats naar hergebruik van huishoudelijk afvalwater.

NEREUS is een voortzetting van het RINEW-onderzoek dat Evides deed naar het hergebruik van huishoudelijk afvalwater. Het rioolwater van Rotterdamse huishoudens werd gebruikt als gietwater, terwijl afvalstoffen als cellulose en humuszuren een tweede leven kregen. In dit nieuwe onderzoek werkt het Nederlandse bedrijf samen met Belgische, Franse en Engelse partners.

Out-of-the box

In het bijzijn van vertegenwoordigers van de Europese en Nederlandse projectpartners sprak Daan Roosegaarde – kunstenaar, ondernemer, uitvinder, ontwerper en ‘buurman’ van de pilotlocatie – over de relatie tussen ontwerp en technologie. Innoveren, out-of-the-box-denken en laten zien wat je doet zijn volgens hem belangrijke bouwstenen van het NEREUS-project.

Hierna verrichtte Annette Ottolini de openingshandeling door symbolisch waardevolle grondstoffen uit huishoudelijk afvalwater te halen. Ottolini: “Hergebruik is een speerpunt van Evides, om actief bij te dragen aan een duurzame leefomgeving. Daarbij zoeken we actief de samenwerking, wat in dit project nadrukkelijk tot uiting komt. Eerder onderzoek was veelbelovend, dat zetten we nu door in een internationale context.”

Waarde uit afvalwater

In de NEREUS-pilotlocatie doet Evides Industriewater onderzoek om zoveel mogelijk waarde uit huishoudelijk afvalwater te creëren, zoals water, nutriënten en energie. In verschillende stappen en met behulp van diverse technieken wordt het afvalwater verzameld en verwerkt tot bruikbare grondstoffen. Evides doet dit in samenwerking met Logisticon Water Treatment , Hoogheemraadschap van Delfland, Waterschap Hollandse Delta, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en de gemeente Rotterdam.

Wat is NEREUS?

Dit onderzoek is onderdeel van het Europese Interreg project NEREUS, dat het inzetten van innovatieve technologieën voor het hergebruik van water, energie en nutriënten uit afvalwater in stedelijke context stimuleert. De Europese projectpartners zijn: CAPSO, DuCoop, HZ University of Applied Sciences, Southern Water Services LtD, University of Portsmouth, Water-Link en Vito/VLAKWA.

Op 1 mei 2018 start het onderzoek naar de concentratie en het hergebruik van afvalwater onder de naam CoRe. Het concept CoRe Water staat voor een sterk vernieuwende aanpak van de behandeling van afvalwater, en beoogt hergebruik van water en waardevolle grondstoffen te bewerkstelligen, emissies van broeikasgassen te verminderen, de emissie van geneesmiddelen sterk te reduceren en een modulaire bouwwijze te stimuleren.

Hoe ziet de waterzuivering van de toekomst eruit? In het CoRe Water-concept wordt dit fundamenteel anders dan nu. ‘Als eerste stap concentreren we communaal afvalwater met een factor twintig met behulp van Forward Osmose’, aldus Lex van Dijk, directeur van BLUE-tec. De geconcentreerde stroom (één deel van de twintig) wordt biologisch – eerst anaeroob dan aeroob – gezuiverd. Danny Traksel, Business Developer bij Royal HaskoningDHV: ‘Op deze wijze kunnen we maximaal energie en waardevolle componenten terugwinnen, en maken we de verwijdering van geneesmiddelenresten hanteerbaar. Bovendien maken we grote stappen in het beperken van de emissie van broeikasgassen.’

De overige negentien delen van het oorspronkelijke afvalwater komen vrij als zuiver water van demiwater-kwaliteit, dat geschikt is voor hergebruik in tal van toepassingen. De centrale techniek is Forward Osmose, een relatief jonge en veelbelovende technologie die nu in de praktijk begint door te breken. ‘Ruim tien jaar geleden zijn we op kleine schaal Forward Osmose gaan onderzoeken, en stap voor stap hebben we vooruitgang geboekt. Ik zie ernaar uit om nu samen de sprong naar de praktijk te maken’, aldus Emile Cornelissen, senior scientist bij KWR. Van Dijk: ‘Met CoRe Water maken we nu echt de stap van rwzi naar waterfabriek.’

Succesvolle proef

De membraanfiltratie, een van de sleutelstappen van het CoRe Water concept, is in 2017 al succesvol beproefd op een schaalgrootte van 0,2 kuub per uur op de locatie Simpelveld van Waterschapsbedrijf Limburg. ‘Deze proeven hebben ons het vertrouwen gegeven om verder te gaan met de opschaling. We zien ernaar uit om samen met het CoRe Water-team en de waterschappen Vallei en Veluwe en Rijn en IJssel hier verder aan te werken’, aldus Guus Pelzer, directeur van Waterschapsbedrijf Limburg. De partijen achter CoRe Water zijn Allied Waters, BLUE-tec, KWR en Royal HaskoningDHV.

Drie regio’s

Het onderzoek, dat start op 1 mei 2018, gaat zich op verschillende locaties afspelen, elk met een eigen doel. Waterschap Vallei en Veluwe wil bekijken hoe de gezuiverde waterstroom nuttig ingezet kan worden in het stedelijk waterbeheer. Waterschap Rijn en IJssel richt zich op het verwaarden van componenten uit de concentraatstroom en de lokale benutting vanuit de circulaire economiegedachte. Waterschapsbedrijf Limburg wil onderzoek doen naar de opschaling van de technologie en voor welke toepassingen in onder andere industrie en landbouw het gezuiverde water in de regio kan worden ingezet.

In 2013 startte RINEW als onderzoeksproject op de afvalwaterzuiveringslocatie Harnaschpolder in Den Hoorn. Hier is onderzocht hoe we op een innovatieve wijze nutriënten, energie en water – afkomstig uit afvalwater – terug kunnen winnen en hergebruiken. Het onderzoek is nu daadwerkelijk een praktijktoepassing: op het terrein van ‘Uit Je Eigen Stad’ worden bruikbare stoffen, zoals schoon water, cellulose en fosfaat, gefilterd uit lokaal afvalwater. De stadsboerderij zet het teruggewonnen schone water in voor de eigen landbouw. Naast het terugwinnen van grondstoffen onderzoekt men ook de toepasbaarheid van deze stoffen. RINEW werkt hierin samen met andere studieprojecten in Nederland. Zo bekijkt RINEW of humuszuren uit stedelijk afvalwater zijn terug te winnen, om ze vervolgens in te zetten als bodemverbeteraar.

 

Samenwerking

RINEW is een samenwerkingsproject van gemeente Rotterdam, Evides Waterbedrijf, waterschap Hollandse Delta, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en Hoogheemraadschap van Delfland. Tijdens de opening verlengen de partners de intentieverklaring. Samen werken zij in het Merwe-Vierhavensgebied (M4H) verder aan de ontwikkeling van RINEW, om de toepassingsmogelijkheden te vergroten. M4H is onderdeel van het Rotterdam Innovation District. Hier worden vernieuwende producten bedacht en gemaakt.

 

RINEW

RINEW staat voor Rotterdam Innovative Nutrients Energy and Watermanagement en levert een belangrijke bijdrage aan het sluiten van de waterketen. Hoofddoel van RINEW is het op innovatieve en duurzame wijze sluiten van de (afval)waterkringloop door middel van hergebruik. Afvalwater is niet langer een afvalstof, maar een bron van grondstoffen. RINEW werkt samen aan het beschikbaar maken en toepassen van deze grondstoffen in een stedelijke omgeving. De komende tijd wordt verder onderzocht op welke wijze de andere teruggewonnen stoffen, zoals water, papiervezels en fosfaat, kunnen worden hergebruikt. Door afvalwater vanuit de riolering af te vangen, en daaruit water, energie en grondstoffen te winnen, dragen we bij aan een duurzamere Rotterdamse samenleving.