Hét industriewatercongres Watervisie gaat in 2021 door als online evenement. Via een live talkshow vanuit de Oranjerie van Paleis Soestdijk discussiëren we donderdag 11 februari met de koplopers over de waarde van water. Want hoewel de coronacrisis momenteel alle aandacht vraagt, investeren steeds meer bedrijven in verduurzaming van hun productieareaal. Water speelt daar een sleutelrol in. Schrijf dus snel in, deelname is kosteloos.
De gevolgen van klimaatverandering worden steeds meer zichtbaar. Als reactie hierop passen overheden hun beleid aan en nemen bedrijven duurzaamheid steeds explicieter op in hun strategische doelen. Om de ecologische voetafdruk te verkleinen, verduurzamen bedrijven hun energievoorziening en sluiten ze de industriële grondstoffenkringloop. Water heeft in deze strategie, als grondstof en medium, nog meer waarde.
In de transitie naar een duurzame en circulaire industrie spelen industrie- en afvalwater een belangrijke rol. Steeds meer partijen weten de bron van energie en grondstoffen te ontginnen. Tijdens Watervisie 2021 discussiëren we via een live online talkshow over de huidige en toekomstige (on)mogelijkheden van water mining. Maar ook over de waarde van water als grondstof, energiedrager en koelmiddel.
Met tafelgasten uit de procesindustrie, industriewaterexperts en beleidsmakers belooft Watervisie 2021 spectaculairder dan ooit te worden.
Live talkshow
Dit jaar zenden we live uit vanaf de Oranjerie van Paleis Soestdijk. In twee talkshows bespreken we het heden en de toekomst van onder andere water mining. U kunt online actief meediscussiëren. Bovendien biedt de NetwerkApp voldoende mogelijkheden om na te praten over de congresthema’s of met elkaar in contact te komen tijdens een virtuele borrel.
Schrijf hier in voor het gratis evenement
Water Innovator of the Year
Ook dit jaar zoeken we de Water Innvator of the Year. Wie is de opvolger van waterinvesteringsalgoritme AquaVest? Onderdeel van het Watervisie congres zijn de pitches van drie vooruitstrevende waterinnovators.
Noteer vast in uw agenda
Wat: Watervisie: De waarde van water
Live Talkshow vanuit Oranjerie Paleis Soestdijk
Wanneer: Donderdag 11 februari 2021, 13.00 tot 15.15
Met voorprogramma van 10.00 tot 11.55 uur
FrieslandCampina is druk bezig met het formuleren van zijn eigen watervisie. De coöperatie vertegenwoordigt 18.261 melkveehouders in Nederland, Duitsland en België en heeft duurzaamheid hoog in het vaandel. Sustainability manager Klaas Vos kijkt naar de wereldwijde toeleveringsketen om de CO2-emissies aan banden te leggen, de watervoetafdruk te verkleinen en de afvalstromen binnen de perken te houden. Dat water daarin steeds zwaarder meeweegt heeft niet alleen met verantwoord ondernemen te maken, maar ook met risicomanagement.
Beperking van de watervoetafdruk stond wel al langer als doel in de MVO rapporten van de zuivelcoöperatie, maar krijgt de laatste jaren een prominentere positie. ‘Waar de toegang tot schoon, zoet water tot voor kort vanzelfsprekend was, zien we nu tekenen van verdroging en verzilting’, zegt Vos. ‘In onze buitenlandse vestigingen kan de lokale waterkwaliteit ook problemen opleveren. In Nederland is met name de kwantiteit een uitdaging. Een aantal vestigingen zit al op het maximale van de grondwatervergunning en kunnen daardoor niet uitbreiden. Het is ons er dus alles aan gelegen om het waterverbruik zoveel mogelijk terug te dringen.
Waarde
Als investeringen in water vanuit strategisch oogpunt niet doorslaggevend zijn: we merken ook dat elke bespaarde liter water leidt tot verlaging van het energieverbruik. Wat dat aangaat wordt de waarde van water veel te laag ingeschat. We pompen water op tegen een kostprijs van twee cent per kuub. Drinkwater kost al snel vijftig cent per kuub. Maar als je de kosten meeneemt van het zuiveren en verwarmen van het water voor het proces en verwerken en afvoeren na het proces, kom je op veel hogere prijzen. We rekenen intern dan ook met prijzen van vier tot tien euro per kuub. Als je met een reële kostprijs rekent, is het ook eenvoudiger investeringen in waterbesparing af te wegen tegen de kosten en opbrengsten. Maar dan moet je dus wel goed inzicht hebben in de water- en energiestromen door de hele keten.’
De doelstelling is om in 2025 het watergebruik per ton product met twintig procent te verlagen. Vos: ‘Dat is een behoorlijke ambitie, aangezien we jaarlijks 25 tot dertig miljoen kuub water gebruiken. Dichterbij zou al in 2021 een besparing van acht procent moeten zijn gerealiseerd. We liggen op lijn en benoemden al de projecten die de doelstellingen zullen verwezenlijken.
Schaarste
Vos werkt momenteel aan de Watervisie van FrieslandCampina. Hierin komen duidelijke richtlijnen te staan over de inzet van verschillende soorten kwaliteiten water, waterbesparende maatregelen en best available technieken. ‘FrieslandCampina startte zijn processen in tijden waar water ruim voorradig was en energie redelijk betaalbaar. Het besef van schaarste laat je andere keuzes maken. Neem bijvoorbeeld de koeling van de seals van pompen. In een gemiddelde vestiging staan zo’n 48 van dit soort pompen en daarmee gaat al éénderde van het waterverbruik naar koeling. Dat water pompen we op met een temperatuur van zo’n twaalf graden Celsius, koelt een pomp en gaat dan direct het riool in. Dat kan natuurlijk ook anders. Je kunt het seal-water ook voor een bepaalde periode recirculeren en pas verversen als bepaalde grenswaarden worden bereikt. Dit vraagt wel om een investering, maar levert direct 25 tot dertig procent waterbesparing op.
Rentmeesterschap
Eenvoudiger wordt het er volgens Vos niet op. ‘Het beheren en beheersen van koeltorens vergt andere kennis dan de inzet van grondwater. Je moet kennis hebben van fouling, scaling en rekening houden met eventuele legionellabesmetting. Dat is allemaal te voorkomen door voldoende kennis en procedures. Verstandig watergebruik heeft vooral te maken met het beheersen van je stromen. Je moet dus per site weten welke opties je hebt, welke stromen er in gaan en welke er uit. En hoe de waterkwaliteit en kwantiteit de prijs en kwaliteit van je producten beïnvloedt.
Goed rentmeesterschap klinkt misschien wat saaier dan spectaculaire water- en energiebesparende projecten. Maar goed doordacht onderhoud, het voorkomen van verliezen en kleine modificaties kunnen net zo veel besparingen opleveren. Zo kwamen we er achter dat de koeling van een homogenisator veel te ruim was gedimensioneerd. De procestechnologen zetten voor de zekerheid de kraan maar volop open zodat er zeker genoeg koelcapaciteit was. Door te bekijken wat echt nodig was, konden we het waterverbruik significant terugbrengen. Dat is heel snel verdiend met alleen een aanpassing van een procedure.’
Waterballet
Wat spectaculairdere projecten betreft, valt het recent opgeleverde Waterballet extra op. In de vestiging van FrieslandCampina in Borculo investeerde het bedrijf onlangs in een zuivering die condensaat opwaardeert. Vos: ‘We zijn dan wel een grote watergebruiker, maar we onttrekken ook heel veel water aan onze producten. Het water dat we na de concentratie en droogprocessen overhielden, werd na een kleine zuiveringsstap geloosd op het oppervlaktewater. De kwaliteit ervan was echter zo goed, dat zich een businesscase aandiende voor hergebruik. Het bleek redelijk eenvoudig om het water met een paar extra stappen te zuiveren naar drinkwaterkwaliteit. Een combinatie van biologische zuivering, microfiltratie en reverse osmosis bleek voldoende om het water op de juiste kwaliteit te brengen.’
Best practice
Het succes in Borculo smaakt naar meer en de aanpak wordt dan ook als best practice meegenomen in de Watervisie. ‘De vestigingen van FrieslandCampina in Beilen, Veghel en Leeuwarden voeren een vergelijkbaar proces en zouden eveneens significante waterbesparingen kunnen doorvoeren. Dit zijn ook precies de locaties die tegen de onttrekkingslimiet lopen.’
Om veranderingen in te zetten, moet je de verbinding aangaan. Klinkt misschien een beetje zweverig, maar geldt ook voor de keiharde industriële werkelijkheid van Nedmag. Bert Jan Bruning legt de verbinding tussen bedrijven onderling, maar ook met de burger, de gemeente en provincie. Dat gaat in Groningen misschien iets gemakkelijker dan in meer industrie-intensieve gebieden. De basis blijft echter ook buiten Groningen overeind staan: je kunt in een wereld in transitie niet meer alleen opereren.
Nedmag is eigenlijk een bedrijf met twee gezichten. Er zijn de twee mijnbouwlocaties, waar men het zeer zuivere magnesiumzout op een diepte van tweeduizend meter oplost en oppompt. En er is een productielocatie die het zout verwerkt tot dead burned magnesia (DBM), magnesiumhydroxide en calciumchloride. De unieke geologische omstandigheden zorgen ervoor dat het zout dat uit Veendam komt een zuiverheid kent van 99 procent. Iets wat wereldwijd alleen maar kan worden nagedaan door uitentreuren te blijven scheiden en zuiveren.
Voor beide werelden geldt dat energie en water de belangrijkste hulpstoffen zijn. Bruning: ‘Tot een paar jaar geleden was energie voor ons iets wat bij wijze van spreken uit het stopcontact kwam en was water ruim voorhanden. Met de klimmaatdiscussie veranderde de kijk op ons energieverbruik. We hadden een strategie bedacht om er de komende twintig jaar zeker van te zijn dat we genoeg magnesiumzout zouden hebben, maar hadden dat niet voor energie en water. Ook die utilities zijn we gaan benaderen als strategische grondstoffen. Met welke scenario’s moeten we rekening houden en hoe kunnen we tekorten zoveel mogelijk voorkomen? Allemaal vragen waar we ons eerder niet mee bezig hoefden te houden.
Waterstress
Nedmag neemt water in van het A.G. Wildervanckkanaal en werkt dat op tot proceswater, dat het deelt met het naastgelegen Kisuma. Het afvalwater gaat via een dertig kilometer lange leiding naar Delfzijl, waar Northwater het behandelt in de zoutwaterafvalwaterzuiveringsinstallatie (ZAWZI). Die leiding gaf Nedmag het afgelopen jaar een hoop hoofdbrekens vanwege lekkages. Uiteindelijk besloot het bedrijf delen van de leiding te vervangen. De vier kilometer leiding die Nedmag zelf beheert, de rest is overgedragen aan de waterschappen, zal in 2020 zelfs volledig worden vervangen.
Dat klimaatverandering ook de watervoorziening op scherp stelt, ondervond Nedmag vorig jaar aan den lijve. Bruning: ‘Tijdens de droge zomer van vorig jaar kregen we van het waterschap te horen dat we misschien geen water meer mochten onttrekken. Dat zou een kleine ramp betekenen omdat we dan zouden moeten stoppen met onze processen. Daarvoor zouden we sowieso een heel afschakelprotocol moeten volgen omdat anders onze droogovens en andere temperatuurgevoelige assets stuk zouden gaan. Je kunt onze fabriek niet zomaar even stoppen en de volgende dag weer doorgaan.
Het deed me inzien hoe slecht de industrie is vertegenwoordigd bij de waterschappen. Wat betreft droogte, horen we meestal de kant van de boeren. Als die niet meer kunnen spuiten, is dat nadelig voor de oogst. Wanneer wij niet meer kunnen koelen, kan dat gevaarlijke situaties opleveren. Ook de scheepvaart en scheepsbouw heeft last van droogte, maar wordt nauwelijks gehoord.’
Waterschap
Bruning besloot te solliciteren naar de functie van lid van het algemeen bestuur van waterschap Hunze en Aa’s. ‘Die sollicitatieprocedure gaat via een heel traject via de Kamer van Koophandel, waarin je via een aantal rondes door een commissie wordt beoordeeld op deskundigheid en integriteit. Ik ben van origine een watertechnoloog, dus dat kennisdeel zit wel goed, en wat integriteit betreft is dat heel goed geregeld. De andere leden komen ook van partijen die op een of andere manier afhankelijk zijn van de lokale watervoorziening. De waterschapsbesturen zijn juist opgericht op alle partijen te betrekken bij de besluitvorming. Het zou dan ook raar zijn als de industrie daar niet bij zit. Mochten er over zaken gestemd moeten worden waar Nedmag direct voordeel of nadeel zou van kunnen ondervinden, onthoud ik mij van stemming. Net als een boerenbedrijf dat zou doen als het over zijn belangen gaat.
Uiteindelijk ben ik aangenomen en ben in ieder geval de komende vier jaar algemeen bestuurslid van Waterschap Hunze en Aa’s. Ook hier hoop ik de verbinding aan te gaan tussen de waterbedrijven, de regio en de industrie. Aardappelproducent Avebe huist bijvoorbeeld eveneens in het verzorgingsgebied van het waterschap en kent net als veel bedrijven uitdagingen op het gebied van proces- en afvalwater.’
Koppelen
Bruning: ‘De waterwereld lijkt misschien wat minder dynamisch dan de energiewereld, maar niets is minder waar. De onderlinge verbondenheid is groot: water is een belangrijke drager van energie en je zult moeten blijven balanceren tussen energie- en waterbesparing. Willen we een gesloten watersysteem inrichten? Dat kan, maar dat kost wel veel energie.
Door juist deze twee werelden te koppelen, zijn grote verduurzamingsslagen te halen. Zo is de afvoer van zout water jarenlang een grote uitdaging geweest. Nu komt er binnenkort een zoete koelwaterstroom uit de datacenters van Google. Waar zoet en zout water samenkomen, kan je elektriciteit opwekken uit en potentiaalverschil. Zo zie je maar weer dat als je met andere ogen naar problemen kijkt, je tot creatieve oplossingen komt.’
Watervisie 2020
Door klimaatverandering is de toegang tot zoetwater in de toekomst niet meer zo vanzelfsprekend. Als de watervoorziening van burgers in gevaar komt, dreigen bedrijven hun license-to-operate te verliezen. De industrie wordt vaak gezien als veroorzaker van het probleem, maar kan juist deel van de oplossing zijn. Technische innovatie, grensoverschrijdende samenwerking en industriële symbiose kunnen van de water- en energietransitie een succesverhaal maken.
Tijdens Watervisie 2020, dat traditioneel weer begin februari plaatsvindt, houden drie potentiële waterministers een pleidooi . Kijk hier voor meer informatie.
Vivimag, AquaVest en Zero Brine dingen mee naar de titel: Water Innovator of the Year 2020. Waar Vivimag fosfaten terugwint als vivianiet, ondersteunt AquaVest de watersector bij het nemen van investeringsbeslissingen. Zero Brine wint waardevolle zouten uit brijn. Alle drie de kandidaten pitchen tijdens het Watervisie Congres 2020 dat 13 februari wordt gehouden bij Tata Steel.
De Water Innovator of the Year verkiezing is een onderdeel tijdens het Watervisie congres. We gaan op zoek naar innovatieve bedrijven, start-ups of overheidsinstellingen die innovatie, duurzaamheid, publiek-private samenwerking hoog in het vaandel hebben staan. We zoeken naar innovaties die het gebruik van (industrie)water goedkoper, duurzamer of efficiënter maken. Daarbij kijken we niet alleen naar technologie, maar ook naar samenwerking binnen de waterketen.
Vivimag
Onderzoekers van Wetsus ontdekten dat ze eenvoudig viviantiet uit afvalwater konden verwijderen met behulp van een magneet uit de mijnbouw. Dit mineraal ontstaat bij het doseren van ijzerzouten voor fosfaatverwijdering en heeft een aantal interessante eigenschappen. Vivimag is dan ook een volgende stap in urban mining.
AquaVest
Het algoritme van AquaVest rekent de variabelen en afhankelijkheden binnen de waterketen door en vertaalt ze naar investeringsbeslissingen. Behalve kostenbesparingen tot twintig procent, toont de software ook wie, wanneer en hoeveel moet investeren. Dat is een goede basis voor meer samenwerking in de waterketen.
Zero Brine
Brijn, de zoute stroom die overblijft na waterzuiveringsprocessen, vormt een beperking voor circulaire waterprojecten. Een Europees onderzoeksconsortium, Zero Brine, onder leiding van de TU Delft weet de waardevolle zouten selectief te splitsen. Daarmee is brijn een waardevolle bron van magnesium, calcium, natrium en schoon water.
De genomineerden voor de award zullen tijdens Watervisie 2020 tijdens een pitch hun innovatie tonen aan het publiek. Uiteindelijk bepaalt een vakjury, samen met het publiek en de internetstemmers de uiteindelijke winnaar.
Het Watervisie Congres (13 februari, Tata Steel Velsen Noord) staat dit jaar in het teken van het schaduwministerie van water. Met inspirerende keynotes van FrieslandCampina en Northwater en de verkiezing van de Schaduwminister van Water.
Klimaatverandering en bevolkingsgroei legt druk op zowel de kwaliteit als kwantiteit van water. Waar schaarste optreedt, moeten bestuurders soms drastische keuzes maken. De industrie komt bij die keuzes vaak niet op de eerste plaats, terwijl ze ook onderdeel van de oplossing kan zijn. Hoe zorgen de grootverbruikers van zoetwater ervoor dat ook hun belangen worden gehoord? Het schaduwministerie van water verbindt de waterketen en spreekt namens álle watergebruikers.
U kunt zich hier inschrijven!
Programma
11:00 uur |
Optioneel: rondleiding
- Ontvangst met koffie/thee
- Bustour
Er zijn een beperkt aantal plekken beschikbaar, vol=vol. Indien u zich registreert voor de rondleiding, maar u komt niet zonder ons dit vooraf te melden, dan brengen wij kosten in rekening. |
12:00 uur |
Ontvangst met lunch
|
13:00 uur |
Aanvang congres – Wat kan er nu?
- Openingsspeech door Theo Henrar, directievoorzitter Tata Steel
- Keynote Klaas Vos, Sustainability manager global supply chain bij FrieslandCampina
- Keynote Perry van der Marel, Managing director Northwater
Verkiezing Water Innovator of the Year 2020
- Drie water innovators laten zien welke innovaties op het gebied van proces- en afvalwater de industrie de komende vijf jaar kunnen helpen. Met bijdragen van:
|
14:45 uur |
Pauze
|
15:15 uur |
Vervolg programma – Wat is er nodig?
- Keynote Sander Kuipers, proces analyst Tata Steel
De Schaduwminister van Water
Drie potentiële Schaduwministers van Water bieden hun beleidsnota voor de komende tien jaar aan in de vorm van een column. Daarna mag het kamerdebat losbarsten.
Kandidaten:
Bekendmaking Water Innovator of the Year 2020 |
Op 13 februari organiseert het Watervisie Platform opnieuw de Water Innovator of the Year verkiezing. Innovatieve bedrijven, startups of vooruitstrevende overheden kunnen tot 14 november inschrijven voor de verkiezing. De beste drie Waterinnovators verzorgen een pitch tijdens het Watervisie Congres op 13 februari.
De Water Innovator of the Year verkiezing is een onderdeel tijdens het Watervisie congres. We gaan op zoek naar innovatieve bedrijven, start-ups of overheidsinstellingen die innovatie, duurzaamheid, publiek-private samenwerking hoog in het vaandel hebben staan. We zoeken naar innovaties die het gebruik van (industrie)water goedkoper, duurzamer of efficiënter maken. Daarbij kijken we niet alleen naar technologie, maar ook naar samenwerking binnen de waterketen.
De genomineerden voor de award zullen tijdens Watervisie 2020 tijdens een pitch hun innovatie tonen aan het publiek. Uiteindelijk bepaalt een vakjury, samen met het publiek en de internetstemmers de uiteindelijke winnaar.
Wilt u deelnemen aan deze verkiezing kijk dan hier voor meer informatie. Of stuur een mail naar David van Baarle
De Deltacommissaris verzorgt op 14 februari de afsluitende lezing tijdens Watervisie 2019. Peter Glas zal als kersverse Deltacommissaris onder meer ingaan op het belang van het werk aan de Delta voor de zakelijke watergebruiker. Het Watervisie-congres wordt georganiseerd door VEMW, Industrielinqs en Evides Industriewater. De partijen zijn vereerd dat de Deltacommissaris bereid is om een bijdrage te leveren aan Watervisie 2019.
De Deltacommissaris waakt erover dat Nederland nu en in de toekomst beschermd is tegen hoog water. Ook de zorg voor voldoende zoet water behoort tot het takenpakket. Een veilige, bereikbare en leefbare delta die toegang biedt tot voldoende (zoet) water van de juiste kwaliteit is een belangrijke vestigingsconditie voor economische activiteiten. Het werk van de Deltacommissaris is met andere woorden van groot belang voor watergebruikers zoals de industrie.
Watervisie, hét congres voor de waterprofessional, wordt dit jaar voor de zevende keer georganiseerd. Watervisie richt zich op een breed publiek, in het bijzonder op professionals die werken voor of bij de industrie. Heineken Nederland in Zoeterwoude is dit jaar gastheer van het Watervisie-congres. De brouwer heeft zijn eigen watervisie vastgelegd in de Brewing a Better World strategie. Onderdeel van het congres is de verkiezing van de Waterinnovator of the year.
LyondellBasell investeert in het Circulaire Stoomproject omdat dit ‘het juiste is om te doen’. Vice-President Fuels & Styrene Chain Willemien Terpstra van LyondellBasell hoopt dat de overheden hun vergunnings- en stimuleringsprocessen stroomlijnen om het bedrijven gemakkelijker te maken dit soort investeringen vlot te trekken: ‘Als Nederland zich weet te profileren als schoon productiecluster, kan dit investeringen aantrekken van bedrijven die zich hierin willen onderscheiden.’ Tijdens Watervisie 2019 belicht Terpstra de weg naar een project dat 140 duizend ton CO2-uitstoot voorkomt.
De bouw van het circulair steam project op het terrein van LyondellBasell en Covestro is inmiddels in volle gang. En volgens Willemien Terpstra, Vice-President Fuels & Styrene Chain bij LyondellBasell, is de omvang van de installatie al aardig indrukwekkend aan het worden. ‘Er staat inmiddels een installatie met de omvang van een klein flatgebouw op het terrein’, vat ze de laatste stand van zaken samen. De weg naar deze investering van 150 miljoen euro is vier jaar geleden ingezet. Terpstra: ‘Een nieuwe en innovatieve installatie bouwen binnen een draaiende plant vraagt om een secure planning en langdurige voorbereiding. We kunnen bepaalde werkzaamheden alleen maar uitvoeren tijdens een shutdown, en die hebben we maar eens in de zes jaar. Als je projecten tijdens deze stop wil uitvoeren moet je dat drie jaar van te voren hebben uitgestippeld.’
Circulair Steam Project
Kort samengevat zetten LyondellBasell en Covestro volgend jaar een aantal waterige en zoute afvalstromen van de eigen processen om in hogedrukstoom, die een energiebron is voor de Maasvlakte-fabriek. Daarmee besparen de bedrijven jaarlijks 0,9 petajoule aan energie en voorkomen ze de uitstoot van om en nabij 140 duizend ton CO2. Bovendien voorkomt het circulair steam project (CSP) de jaarlijkse lozing van elf miljoen kilo zout op het oppervlakte water. De bouw van de waterzuivering en droge verbrandingsoven startte in de zomer van 2018 en als alles volgens planning loopt, kunnen de installaties tijdens de onderhoudsstop in 2019 worden aangesloten en volledig operationeel zijn in 2020.
Vertrouwen
‘We zijn dit project gestart vanuit de morele overtuiging dat de inzet van waardevolle reststromen voor stoomproductie de juiste stap is’, zegt Terpstra. ‘Dat wil echter niet zeggen dat het ook aan de interne rendementseisen van een commerciële fabriek voldoet. We implementeren een techniek die hiervoor nog nooit is toegepast, met al zijn onzekerheden en tegenvallers, in de overtuiging het beste te doen wat betreft energie-efficiency en milieu-impact. Dat vergt echter wel een bepaald vertrouwen van de organisatie zelf, maar zeker ook van de overheden die zich met de vergunningen bezighouden. CSP is dermate complex dat we te maken krijgen met drie ministeries. Helaas blijken de tijdlijnen van die overheidsinstanties nog wel eens anders te lopen dan wij nodig hebben binnen ons project, waardoor er regelmatig spannende momenten optreden. Je wilt in een dergelijk innovatief project de processen zoveel mogelijk stroomlijnen.
Zout
Neem het voorbeeld van de zoutextractie. Normaal gesproken gaat dit zout met het schone afvalwater de haven in. Nu hebben we een mooi product dat we kunnen afzetten in de cementindustrie. Tot nog toe valt dat zout echter onder de afvalwet en mag het dus niet zomaar als grondstof worden ingezet. Om daar toestemming voor te krijgen, moeten we eerst monsters kunnen laten zien van dit zout. Die hebben we uiteraard pas als de fabriek in gebruik is genomen en dus zal het eerste zout toch weer moeten worden afgevoerd. Als de overheid echt grote slagen wil maken met verduurzaming van de industrie dan zou harmonisering van het vergunningstraject één van de zaken zijn die ze moeten oppakken. Net als de overheid een regieorgaan zou moeten inrichten met bevoegdheden die over verschillende instanties heen kan kijken.’
Exportproduct
Terpstra bekijkt de klimaatuitdagingen breder dan alleen CO2-reductie en ziet vooral kansen voor de Nederlandse industrie. ‘De energietransitie biedt een kans voor Nederland om onze voorsprong in de kenniseconomie verder uit te bouwen. Maar dit zou wel moeten gebeuren met als doel de investeringen hier te laten plaatsvinden. Een gunstig economisch klimaat kan hand in hand gaan met een duurzame industrie. Het begint met het maken van duidelijke en consistente keuzes.’
Met het Klimaatakkoord zet de industrie grote stappen in de energietransitie. Water is de belangrijkste energie- en grondstoffendrager in industriële processen. Daarom kijken industriële leiders steeds vaker naar de wisselwerking tussen water, energie en grondstoffen. Een integrale visie levert ze extra waarde op door (kosten)besparingen in het gebruik en terugdringing van emissies. Temeer omdat water als medium ook een rol kan spelen in circulaire ketens.
Ook benieuwd hoe een integrale visie op uw water, energie- en grondstofstromen u helpen bij uw economische en ecologische uitdagingen? Kom dan naar Watervisie 2019.
Heineken Nederland in Zoeterwoude is deze keer gastheer van het Watervisie Congres. De brouwer heeft zijn eigen watervisie vastgelegd in de Brewing a Better World strategie. Benieuwd naar de brouwerij? Dan kunt u voorafgaand aan het congres een rondleiding volgen. Wees er snel bij, want VOL=VOL.
In september gaven LyondellBasel en Covestro het officiële startsein voor de bouw van een circulaire stoominstallatie waarbij de bedrijven gebruik maken van hun eigen afvalwaterstromen. Daarmee vermijden de bedrijven niet alleen forse hoeveelheid CO2-uitstoot, maar ook de lozing van zoutwater op het oppervlaktewater. LyondellBasell spreekt tijdens Watervisie 2019, dat 14 februari wordt gehouden bij Heineken Zoeterwoude over zijn visie op water en energie.
Hoewel de circulaire economie vol in de belangstelling staat van de Rijksoverheid, valt het aantal projecten dat daadwerkelijk wordt uitgevoerd nog een beetje tegen. De investering die LyondellBasell en Covestro doen op hun terrein op de Rotterdamse Maasvlakte is in dit opzicht redelijk uniek te noemen en krijgt daarbij de nodige ondersteuning vanuit het Rijk. Senior Vice President Manufacturing Europe, Asia & International Jean Gadbois, van LyondellBasell bedankte tijdens de start van het project de overheid dan ook voor zijn steun. Dat neemt niet weg dat het bedrijf zelf ook behoorlijk zijn nek uitsteekt voor dit project dat potentieel 140 duizend ton CO2 en 0,9 petajoules energie per jaar kan besparen en voorkomt dat elf miljoen kilo zout in het oppervlaktewater terechtkomt.
Het bedrijf investeert 150 miljoen euro in het zogenaamde Circulair Steam Project (CSP) waar nog een nog niet eerder gebruikte combinatie van technologie wordt ingezet voor de productie van stoom, dat daarna in het proces wordt gebruikt voor de productie van chemische halffabricaten.
Verbranden
Op de site op de Maasvlakte wordt via een speciale technologie onder meer propyleen oxide en styreen monomeer (POSM) geproduceerd. Het is in zijn soort een van de grootste fabrieken ter wereld. De op de Maasvlakte geproduceerde chemicaliën zijn de bouwstenen voor producten als kleding, meubels, huishoudelijke producten en bouwmaterialen.
Uit het POSM-proces ontstaan twee soorten afvalstromen die tot nog toe worden afgevoerd naar de thermische behandelinstallatie van AVR. De eerste is een mengsel van verschillende looghoudende waterige stromen – een som van vijf interne afstromen uit de fabriek. Deze stroom wordt naar de eigen afvalwaterbehandeling gestuurd waar de in het water aanwezige peroxide in een caustic waste reactor wordt verwijderd. Daarna gaat de afvalstroom naar AVR. De tweede stroom betreft een tweetal brandbare afvalstromen, afkomstig van de Maasvlakte en afkomstig van de Botlek fabriek.
Aangezien het contract met AVR in 2019 afloopt, beraadden de twee eigenaren van de fabriek, LyondellBasell en Covestro, zich op het idee om de afvalstromen nuttig in te zetten in de eigen processen. Men startte een onderzoek naar de mogelijkheid om de twee deelstromen zelf te verbranden en de daarbij vrijgekomen energie nuttig in te zetten voor de productie van hogedrukstoom, die een energiebron is voor de Maasvlakte-fabriek.
Afvalwaterbehandeling
Twee van de vijf waterige afvalstromen uit de fabriek, wat ongeveer veertig procent is van de totale stroom, worden direct naar een nieuw te bouwen afvalwaterzuivering geleid. Om dit mogelijk maken, zullen Bilfinger en Veolia, een anaerobe en aerobe biologische voorzuivering bouwen die aansluit op de bestaande biologische zuivering van LyondellBasell en Covestro. Hiermee krijgt de bestaande biologische zuivering een aanzienlijk grotere verwerkingscapaciteit. In de anaerobe bio-reactor wordt het biogas geproduceerd dat later wordt gebruikt voor de stoomproductie. Het water gaat daarna naar een Moving Bed Bio-Reactor (MBBR), gevolgd door een dissolved air flotation stap. Daarna is het water schoon genoeg om naar de bestaande bioreactor te worden gestuurd om vervolgens in de haven te kunnen worden geloosd.
Stoomproductie
De overige waterige stroom, zo’n zestig procent van de afvalstroom, bevat het caustische water en de brandbare afvalstoffen. Deze stroom gaat naar een innovatieve droge verbrandingsoven waar samen met de brandbare afvalstromen, stoom wordt geproduceerd. Doordat de temperatuur in de verbrandingshaard boven de negenhonderd graden Celsius is, smelten de zouten of blijven als kleine, vaste druppeltjes in de rookgassen aanwezig. Het gesmolten zout stroomt via de wand naar beneden en wordt opgevangen. De zouten in de rookgassen worden afgevangen in een filter, na afgifte van energie voor stoomproductie in de boiler. Dit zout kan vervolgens, na behandeling, worden ingezet in bijvoorbeeld de beton- of glasindustrie.
Hoewel de details niet bekend worden gemaakt, is wel bekend dat het Duitse Oschatz de verbrandingsoven zal bouwen. Volgens LyondellBasell zal de oven in ieder geval zeer efficiënt zijn werk doen.
Planning
Inmiddels is de bouw van de installaties begonnen. De komende twee jaar zullen op het hoogtepunt ongeveer 350 mensen voltijd bezig zijn met de bouw om de installaties in 2020 te kunnen opleveren. Verwacht wordt dat de onderhoudsstop van de site volgend jaar kan worden gebruikt om de nieuwe installaties aan te sluiten op de bestaande installaties. De nieuwe installaties zullen uiteindelijk elf fulltime arbeidsplaatsen creëren.
Watervisie 2019
Energietransitie vraagt om waterstrategie
Met het Klimaatakkoord zet de industrie grote stappen in de energietransitie. Water is de belangrijkste energie- en grondstoffendrager in industriële processen. Daarom kijken industriële leiders steeds vaker naar de wisselwerking tussen water, energie en grondstoffen. Een integrale visie levert ze extra waarde op door (kosten)besparingen in het gebruik en terugdringing van emissies. Temeer omdat water als medium ook een rol kan spelen in circulaire ketens.
Ook benieuwd hoe een integrale visie op uw water, energie- en grondstofstromen u helpen bij uw economische en ecologische uitdagingen? Kom dan naar Watervisie 2019.
Heineken Nederland in Zoeterwoude is deze keer gastheer van het Watervisie Congres. De brouwer heeft zijn eigen watervisie vastgelegd in de Brewing a Better World strategie. Benieuwd naar de brouwerij? Dan kunt u voorafgaand aan het congres een rondleiding volgen. Wees er snel bij, want VOL=VOL.