De site van Yara in het Zeeuwse Sluiskil staat in een watergevoelig gebied. Hoewel het bedrijf gebruik kan maken van water uit de Biesbosch en Sint Jansteen, heeft Yara Sluiskil meerdere redenen om zijn watergebruik te temperen. HESQ support engineer Ewoud van den Brande greep de kans dan ook aan om met dertien partners in de regio samen te werken om nieuwe zuiveringstechnieken los te laten op de verschillende interne proceswaterstromen van Yara. Van den Brande spreekt tijdens Watervisie 2018 (15 februari, Rotterdam) onder andere over zijn ervaringen met het hergebruik van afvalwater.

Het lukte Yara de afgelopen jaren steeds weer om zijn utilitiesgebruik terug te dringen. Het bedrijf gebruikt aardgas als grondstof en produceert stikstofhoudende producten waarvan kunstmest en industriële chemicaliën de twee marktsegmenten vormen. Sinds de overname van de fabriek van NSM in 1978 is de lozing van afvalwater spectaculair gedaald, terwijl de productievolumes aanzienlijk stegen.

Proceswater

Het aardgas kraakt men via stoomreforming, waarvoor ketelvoedingswater ofwel demiwater wordt ingezet. Het bedrijf gebruikt jaarlijks zo’n 3,5 miljoen kuub van dit gedemineraliseerde water. Het condensaat van de ketels wordt gepolished en deels opnieuw ingezet in het proces. Overigens is een flink deel van het door leverancier Evides Industriewater geproduceerde demiwater ook een grondstof voor de productie van Air1.

Om verschillende redenen probeert Yara zijn watergebruik terug te dringen. Ewoud van den Brande: ‘Ondanks dat er veel zout water voorhanden is, maakt de beperkte hoeveelheid zoet water Zeeland tot een waterstressgebied. Ons koelwater kunnen we uit het kanaal Gent Terneuzen halen, al hebben we dat fors afgebouwd door middel van luchtkoeling, maar voor zoetwater zijn we afhankelijk van lokale bronnen zoals Sint Jansteen en water van Petrusplaat in de Biesbosch.

We proberen dus zowel de kosten voor ons watergebruik laag te houden uit economisch oogpunt, maar ook strategisch gezien is het verstandig niet te afhankelijk te worden van zoetwater dat in de toekomst waarschijnlijk nog schaarser zal worden. Daar komt bij dat de milieuwet- en regelgeving steeds strenger wordt, waardoor het lozen van afvalwater ook kostbaarder wordt. Het afvalwater gaat uiteindelijk naar de waterzuivering Terneuzen, waar we per vervuilingseenheid worden afgerekend. Bovendien is waterschaarste een van de drie strategische pijlers van Yara International. Dat betekent niet alleen werken aan efficiënter watergebruik in de landbouw, maar ook in onze eigen productieprocessen.’

Improved

Het meest recente waterproject waar Yara in participeert is het zogenoemde Improved-project, wat staat voor Integrale Mobiele PROceswatervoorziening Voor een Economische Delta. Dertien partners zetten zich met dit project in voor een duurzame aanpak van de industriële proceswaterketen. Onder die partners bevinden zich naast Yara Sluiskil nog twee asset owners: DOW Terneuzen en BASF Antwerpen. ‘De Universiteit Gent (UG, red.) is kartrekker van het project’, zegt Van den Brande. ‘Improved is onderdeel van Capture, een samenwerkingsverband tussen onderzoekers, overheid en industrie rond grondstof hergebruik. De financiering komt van het Interreg V-programma Vlaanderen-Nederland wat als eis stelt dat Nederlandse en Vlaamse onderzoeksinstellingen en bedrijven samenwerken.’ Dat samenwerken zit wel goed, want naast de UG is ook Hogeschool Zeeland bij het onderzoek betrokken, net als SKIW, Vlakwa, i-Cleantech, IEC en Evides Industriewater.

Van den Brande: ‘Ook in dit project is het voornaamste doel de verschillende proceswaterstromen zo te behandelen dat we het opnieuw kunnen inzetten in hetzelfde proces, of anders als alternatief water voor andere processen bij ons of buurbedrijven. Om te kunnen experimenteren met diverse zuiveringstechnieken vulde de UG twee zeecontainers met in totaal zeven verschillende technieken, waar talloze combinaties kunnen worden gemaakt van waterstromen en zuiveringstechnieken. Als eerste traject kijken we naar membraantechnieken zoals reverse osmose, ultrafiltratie en membraandestillatie. De tweede route bestudeert nieuwere technieken zoals elektrodialyse en toegepaste oxidatie, maar ook beproefde technieken als ionenuitwisseling en de inzet van actief kool. Per techniek kunnen we vijfhonderd liter per dag testen, maar we kunnen ook bijvoorbeeld voorzuiveren met de ene techniek en nazuiveren met een andere.

Watervisie Congres 2018: Proactieve Coalities

Waar: ICDuBo, RDM Campus Rotterdam

Wanneer: donderdag 15 februari

Meer info: www.watervisie.com

Het Watervisieplatform organiseert voor de zesde keer het Watervisie congres. Met het thema Proactieve Coalities als leidraad, kijken we deze dag naar samenwerkingsverbanden die de industriewatersector helpen bij hun uitdagingen van zowel proces, als koel- en afvalwater.

Ewoud van den Brande spreekt deze dag samen met onderzoeker Marjolein Vanoppen van de Universiteit van Gent over het watermanagement van Yara Sluiskil en de eerste resultaten van Improved.

U kunt zich nog inschrijven voor dit congres via deze link .

Yara gebruikt dagelijks zo'n 600.000 liter water. Dat wordt grotendeels verwerkt in producten van de fabriek zelf, maar zo'n een zevende blijft over. Dat water bevat nog reststoffen als stikstof, CO2 en andere mineralen en wordt grotendeels geloosd in het kanaal van Gent naar Terneuzen.

 

Door inzet van algen kunnen reststoffen uit het water worden gezuiverd. In de pilot wordt op praktijkschaal met zo'n 120 kubieke meter proceswater per dag onderzocht of het technisch en economisch mogelijk is om proceswater te zuiveren met algenkweek in een open bassin. De pilot duurt twee jaar en daarna wordt bekeken of het project kansrijk genoeg is voor vervolginvesteringen uit het bedrijfsleven. 

 

Burgemeester Jan Lonink van Terneuzen en gedeputeerde Ben de Reu hebben maandagmiddag samen met twee medewerkers van Dethon de eerste algen in het waterbassin bij Yara gegoten.

 

Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met AlgaSpring, Evides, Sagro en Dethon. Yara Sluiskil verzorgt de dagelijkse werkzaamheden voor de pilot. AlgaSpring doet de supervisie van het project, een deel van de experimenten en analyses en neemt proefmonsters van de algen. Evides is betrokken bij de metingen voor waterkwaliteit. Sagro legt het bassin aan en Dethon levert medewerkers die de algen oogsten.

 

Over twee jaar willen de projectpartners naast een open algenkweek systeem op industriële schaal, ook kijken of er verbindingen mogelijk met andere sectoren om tot de ontwikkeling van duurzame clusters in de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone.

 

De provincie Zeeland is al druk doende met het versterken van de economische ontwikkeling waarbij de Biobased Economy een van de speerpunten is. Een en ander is opgenomen in de business case Biobased Economy van de Economische Agenda 2013-2015 van de Provincie Zeeland.

 

Yara Sluiskil krijgt een subsidie van 295.200,- euro. De totale kosten bedragen zo'n 1 miljoen euro. Het proefproject duurt twee jaar.