Wormen winnen eiwitten terug uit industrieel afvalwater

De productie van aquatische wormen op organische reststromen kan sterk bijdragen aan een duurzame bio-economie door eiwitten uit industriële reststromen terug te winnen en opnieuw toe te passen als eiwitrijk diervoeder. Dit zegt Wageningen Universiteit wetenschapper Bob Laarhoven in zijn promotieonderzoek.

De productie van aquatische wormen op organische veilige reststromen kan sterk bijdragen aan een duurzame bio-economie doordat eiwitten en vetten uit de reststromen (bijvoorbeeld uit voedingsindustrieën) kunnen worden teruggewonnen en opnieuw toegepast als eiwitrijk diervoeder.

Druk

Met ongeveer acht procent groei per jaar is de mondiale aquacultuurproductie (kweken van vis) een van de sterkst groeiende productiesectoren. De vraag naar grondstoffen is nog nooit zo hoog geweest, waardoor grondstofprijzen stijgen.  De winning van die grondstoffen oefent steeds meer druk uit op de resterende natuurlijke voedselbronnen. Het gebruik van vismeel en visolie in de aquacultuur is een groot probleem.

Alternatieve grondstoffen om de eiwitten en vetten uit vismeel en visolie te vervangen vindt men vooral in de vorm van planten en algenconcentraten maar dit leidt tot een sterke “food-feed competitie”. Voor carnivore (vleeseters) vis zoals de zalm, forel en tonijn is alleen een gedeeltelijke vervanging van vismeel mogelijk.

Hier kunnen aquatische wormen, in het bijzonder blackworms (Lumbriculus variegatus), een rol vertegenwoordigen als vervanging van deze eiwitten (en gedeeltelijk vetten) uit vismeel. Omdat aquatische wormen zich onderaan de voedselketen bevinden, voeden zij zich als opportunisten met mengsels van bacteriële, dierlijke en plantaardige aard en zijn ze mede daardoor ook goed te kweken met verschillende laagwaardige reststromen uit de (voedings)industrie.

Het terugwinnen van eiwitten met behulp van lagere diersoorten zoals aquatische wormen of meelwormen is een efficiënt proces. Wormen zijn net zoals insecten klein en koudbloedig waardoor hun respiratie en hun uitstoot van koolstofdioxide ook lager ligt dan voor de grotere warmbloedige productiedieren. Op basis van de voeder-efficiëntie en relatief lagere CO2-uitstoot is het gebruik van wormen om eiwitten terug te winnen uit afvalstromen een juiste keus met een milieubesparend karakter.

Wetsus heeft op dit moment met succes een wormen-reactorsysteem ontwikkeld waarmee de wormen op een unieke manier gecontroleerd kunnen worden gekweekt op verschillende reststromen uit de voedingsindustrie. Een opschalingsproef in samenwerking met het bedrijfsleven blijft nog even uit maar kan antwoord geven of het wormen-reactorsysteem en de afzetmark echt klaar zijn voor deze duurzame vismeelvervanger “the blackworm”.

Laarhoven promoveert 15 december.