Zorgen over beschikbaarheid Maaswater

Bij een groeiend aantal gebruikers van het Maaswater, baart zowel de kwantiteit als de kwaliteit zorgen bij de drinkwaterbedrijven die ervan afhankelijk zijn. Bij een lage afvoer voert de Maas nauwelijks verontreinigingen af. Belangenbehartiger RIWA-MAAS pleit voor volledige transparantie over industriële lozingen en intensieve controle in het hele stroomgebied.

De waterkwaliteit van de Maas verbeterde de laatste decennia flink. Ook tijdens de droogte van afgelopen jaar bleek de Maas een goede bron voor drinkwater te zijn. Wel legde de droogte de toenemende kwetsbaarheid van het watersysteem bloot. Bij een groeiend aantal gebruikers van het Maaswater, baart zowel de kwantiteit als de kwaliteit zorgen.

Kwetsbaar

‘De Maas is als bron voor de drinkwatervoorziening in zowel kwalitatieve als kwantitatieve zin te kwetsbaar’, aldus Maarten van der Ploeg, directeur RIWA-Maas. In 2018 was er gedurende een derde van het jaar sprake van een officieel watertekort in de Maas; er stroomde te weinig water door de Maas om het Albertkanaal, de Zuid-Willemsvaart, het Julianakanaal en de Grensmaas te voeden. Het is de verwachting dat deze situatie zich in de toekomst vaker zal voordoen.

‘De Maas stroomt bij een lage afvoer langzaam, zo vindt er nauwelijks verversing plaats. Dat is de kern van onze zorg’, benadrukt Van der Ploeg. ‘Verontreinigingen als gevolg van lozingen of calamiteiten worden dan nauwelijks afgevoerd. En de concentraties ongewenste stoffen zijn dan – omdat er minder verdunning plaatsvindt – verhoudingsgewijs hoger. Drinkwaterbedrijven staken dan uit voorzorg de inname van rivierwater. Vooral ten tijde van periodes van lage afvoeren is het zaak dat incidenten voorkomen worden. Om de kwaliteit van de Maas als bron voor de productie van drinkwater beter te beschermen, pleit RIWA voor volledige transparantie over industriële lozingen en intensieve controle in het hele stroomgebied.’

Maaswater tekort

Voldoende aanvoer van Maaswater helpt de kwetsbaarheid bij lozingsincidenten en calamiteiten tegen te gaan. In 2018 bleek bij de lage afvoer, naast de hoofdstroom in Frankrijk, een significant deel van de Maasafvoer afkomstig te zijn van de zijrivieren de Roer en de Samber. De afvoer van de Roer staat op zijn beurt onder druk door klimaatveranderingen en een mogelijke toename van lokaal gebruik. RIWA-Maas meent daarom dat uit voorzorg meer inzicht nodig is in de waterafvoer van de Maas en in bovenstroomse ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de beschikbaarheid van water in Vlaanderen en Nederland.