Zuidelijke droogte veroorzaakt extreme hittegolven in Europa

Hittegolven komen steeds vaker voor en worden steeds intenser. Alleen al deze zomer is Europa getroffen door twee extreme periodes van hitte en de derde lijkt in zicht. Onderzoekers van de Universiteit Gent en Wageningen University & Research hebben nu een verband aangetoond tussen dit soort hittegolven en droogte in zuidelijke gebieden waar de wind vandaan komt.

De onderzoekers bepaalden met satellietobservaties en modelleringstechnieken in welke mate lucht in droge gebieden opwarmt en bijdraagt aan extreme temperatuurstijgingen in gebieden waar de wind naartoe voert. Daaruit blijkt dat deze natuurrampen elkaar opvolgen: er ontstaat droogte en dat leidt weer tot benedenwindse periodes van hitte.

Hittegolven

Plotselinge veranderingen in de windrichting verplaatsen warmte uit droge gebieden. Dit werkt een abrupte stijging van de temperatuur in de hand. De wind voert de hete lucht mee terwijl de droge condities op de route de hitte nog eens versterken. Deze luchtstromen zijn verantwoordelijk voor ongeveer dertig procent van de abnormale hitte bij de Europese hittegolven van 2003 en 2010.

Volgens hoofdauteur Dominik Schumacher (Universiteit Gent) was de situatie tijdens de hittegolven van deze zomer vergelijkbaar. ‘Normaal koelt de hete lucht onderweg af door vegetatie en oceanen. Maar door de droge condities in Frankrijk en Spanje kon warme en droge lucht uit Noord-Afrika doordringen tot ver in het Europese vasteland.’

Deze situatie was vergelijkbaar met de hittegolven in 2003 en 2010. Toen kwam de lucht niet uit de Sahara, maar uit gebieden in Eurazië die te lijden hadden onder extreme droogte.

Beter voorbereid

Het onderzoek legt voor het eerst een verband tussen zuidelijke droogte en hittegolven in Europa. De resultaten zijn relevant om beter voorbereid te zijn op klimaatverandering. ‘De atmosfeer warmt langzaam maar zeker op als gevolg van klimaatverandering’, aldus prof. Diego Miralles (UGent) Er zullen meer periodes van droogte komen, die in de toekomst nog meer extreme hittegolven kunnen teweegbrengen. Dit verband tussen droge wind en hittegolven is van groot belang in strategieën die bepalen hoe we best kunnen omgaan met de klimaatverandering.’